Iratiko oihana: octubre 2014

2014 irailaren 12 a Aribe ( Aezkoako ibarra)

Larrazkenaren etorrera hegazti migratzaileak aurretik iragartzen dute, horietako asko hegoruntz bidea jadanik hartua dute, lur beroagoak, hemen datorren hilabeteetan izanen den baino elikagai gehiagorekin.
Hala da Enaren azpitxuriaren kasuan,(Delichon urbicum) urtero toki zehatz batean biltzen direla hego Saharuntz abiatzeko.

Aipatuko dizuet Ariben dagoen horma honek Trigolimpio, elkartekoa dela, nekazarien elkarte bat Arezkia,txahalakia, eta moxalkia saltzen duena, dena gure haranetik, hagitz baldintzetan onak bizi diren animaliak, Iratiko bortuetara (goiko larreak) joaten bazarete ikusiko duzuela.
Euren salmenten ehuneko ehun eurentzat da, artekaririk gabe, eta modu honetan nekazarien bizi iraupena ziurtatuz. Anima zaitez eta dastatu!

http://carneecologicanavarra.com/index.php?id_category=7&controller=category&id_lang=1

Hurrengo argazkian ikusten ahal duzuen bezala, Iratiko koloreak ikusteko itxaron beharko dugu, ohia den bezala, hilabete bat barru. Horrek ez du erran nahi oihana itxusia dagoela, noski.

Tenperatura epelak, euri eskaxak eta ondoren izaten diren haizeboladen falta,baita oraindik goizegi dela, eragina dute hosto erorketa atzeratzeko.

Orbaizetako olatik hurbil, Irati, 2014 irailak 26

Orbaizeta, urriak 12 an

Argazki orokor batzuk jartzen dizuet, oihanaren koloreak nola eraldatzen diren zuek ikusteko. Kolore gehiago dute, bainan oraindik berde aunitz ikusten da.
Nere ustez, urriaren azken asterako, edo azaroaren lehenbiziko astebururako bikain egonen dira koloreak

Aezkoako ibarra Orbaizetatik, 1 km Iratitik

Ori mendia(Zaraitzu) Orbaizetatik (Hegomendebaldeko Irati)

Pagoak eta Isatsak (Cytisus scoparia)

Lur izar(Astraeus hygrometsricus)

Orruarekin antzekoren bat izan dugu; bertze urteetan 15 ean iguru hasten baldinbazen, aurten aunitz atzeratu da, eta pasaden asteko hasiera arte, 20 edo 21 ean, hasi dela entzuten. indar eta iraupena txikiarekin.

Baina jende aunitz itxaroten ari dena, Onddoak ateratzea da.

Onddo beltzak (Boletus edulis)oraindik ez dira asko atera, baina bai Tripakia(Hydnum repadnum), edo Saltxaperretxiko beltza ,(Cratarellus cornupicoides/ Cinereus),edota Zizahoriak (cantharellus cibarius), bertzeak bertze.

Badira ere, noski, toxikoak eta hilkorrak, eta horregatik (eta ongi dago) jende aunitz bakarrik hartzen ditu ongi ezagutzen dituenak

Nere ustez, oraindik hobe, poliki poliki gure ezaguera haunditzea da, eta bakarrik seguru gauden zizak jaten jarraitu, baina horiek gehiago izanen ziren.

Horregatik, Urrian larunbatero bisita gidatuak eginen ditugu, gauza aunitz ikusteko, beti bezala, baina batez ere, zizak biltzen joanen gara, onak eta txarrak, gero sailkatzeko GARRAPO empresaren kode batekin, eta gero afalduko ditugu, larunbata bakoitza Aezkoako ibarraren jatetxe ezberdin batean, era ezberdinetan prestatutak, eta dena barne 40€ etan + BEZ a.

Talde txikiak izanen dira, gehienez 10 pertson, lan aunitz bait da zizak hartu, garbitu eta prestatu momentuan. Oraindik badira plazak larunbata guzietarako, Beraz, anima zaitezte!

AEZKOAN IRTEEREN ETA AFARIEN EGUTEGIA (NAFARROA)

v URRIAK 4 PARDIX jatetxea (Orbaizeta) 948 76 60 01

v URRIAK 11 Hotel Jatetxea ARIBE (Aribe) 948 76 44 66

v URRIAK 18 HERRIKO OSTATUA (Garralda) 618 10 73 79

vURRIAK 25 Hostal SARIGARRI (Abaurrepea) 948 76 90 61

GARRAPO enterpresakoek, Ultzamako parke mikologikoaren kudeatzaileak eta lagunask dira.Euren web zoragarria gomendatzen dizuet. ,http://www.parquemicologico.com/
Beraiekin pasaden urtean formakuntza ikastaro bat egin nuen, aurretik nituen ezguera sendotzeko eta haunditzeko, nere familiarekin txikitandik beti zizen bila joaten bait ginen.

Bukatzeko,onddoen mundu zoragarriei buruz zerbait kontatuko dizuet;
Behian duzuen argazkia, Armillaria ostoyae arena da, Jadanik nahiko zaharra. Guztiak Onddoak dira, nahiz eta zizak deitu. Izurrite bat izaten ahal da zuhaitz osasuntsuei eraso egiten ahal du eta. jangarria da, nahiz eta hemen jateko ohiturik ez izan.

Baina onddo honen harrigarriena, eta baliteke bertzeetan, Oregon (USA),onddo honen kolonia klonak bat bizi da, eta gaur egun arte, ezagutzen den izaki haundiena da, 890 hektarearekin zabaleraz eta 2400 urteekin.
Ez pentsa ziza erraldoi batean, baizik eta mizelion, zainen antzekoak, lurazpitik joaten zuhaitzen zainen artean.