sábado, 21 de septiembre de 2013

Istorio haundiko armiarma

Zebra edo listor armiarma (Argiope bruennichi)

Hau da listor armiarma(argiope bruennichi)nahiko arrunta da oteen artean (ulex europaea),belar arantzadun eta hagitz berdeak, lore oriak ematen dutenak.Oraindik ere, Iratin zein Euskalherri toki askoetan ikus dezakegu.
Bada hagitz link ona armiarma honi buruz, mundu osoan zehar zabaltzen ari dela (erderaz):  http://www.muyinteresante.com.mx/naturaleza/575970/arana-avispa-expande-territorios-europa/
Zomorro bat arrapatzen duenenan, , ziztatzean sustanzi paralizatzaile bat sartzen dio, eta enzima bat bere proteinak disolbatzen dituena. Txuletoi bat jatea bezala baina pajita batekin!

Itxura txarra izan arren, nik dakidanez, guretzat ez da kaltegarria. Zorte ona gurea!

Klima ezberdinei egokitutak zeuden espezie desberdinen gurutzaketa batzuen ondorioz, armiarma berriak ia edozein klimari lortu dute egokitzea, bai hotzak, epelak edo tropikalak.

jueves, 5 de septiembre de 2013

Lainoz egindako itsasoa..


 Ezkandamenditik lainoa jeisten (Irati-Aezkoa)
 Mendilatz menditik ekialdeko Irati ( Aezkoa ibarra)
Ahuntzik ez, Iratin Hau da Belagoako ibarra,San martin  harritik ikusita(Erronkari).
Udaran nahiko arrunta izaten da iparhaizea dabilenean lainoekin topatzea. Iparhaize hotza udaran jotzen duenean nahiko arrunta da lainoarekin topatzea.Haize hotza, astunagoa denez,hegoalderuntz isurtzen da, iparreko bailaran lainoaz bete egin direnean.

Lainoa ez da beti arriskutsua. Oso polita izaten ahal da.


Hegoalderuntz zenbat sartzen den hegoaldeko magaletan pilatzen den beroaren araberan izanen da.Hauek beroagoak,haize beroa goruntz doala, geldiarazi saiatzen da.

Argazki hauetan, eguna bukatzear dagoela,haize beroa indarra galtzen du, eta ibarreko behekaldean hasten da pilatzen haize hotza gehiago pisatzen duelako.Honeri  alderantzikatze termikoa deitzen zaio, normalean gero eta altuago, gero eta hotz gehiago.


Biharamunean,eguzkia ateratzen denean eta haizea berotzen hasten denean, lainoa igo eta desagertzuko da.
Esaera zahar hagitz polita badago nere bisamatxiri entzundakoa: " Goizetan laino, arratsaldez paseotan "
 Belagoako ibarra,  Larra ezkerraldetik



Lainoa hagitz arriskutsua izaten ahal da tokia ez badugu ezagutzen, edota ezagutu ezkero. Artzai istorioak ezagutzen ditut, egunero ibiltzen ziren larreetan galdurik, eta gaua han igaro behar izan.

Oso komenigarri da beti inguruko mapa eta iparorratza eramatea.GPS gainera eramaten baduzue,asko hobeki, bainan ez jarri zuen konfidantza osoa teknologian, hau huts egiten badu, gaizki pastuko zenukete eta.

Meteorologiaren mundu zoragarria gustokoa baduzue,liburu hau irakurri egin behar duzue;informazio pilo bat, eta modu dibertigarri batean emanda.: GUIA DEL OBSERVADOR DE NUBES.
Idazlea: GAVIN PRETOR-PINNEY
Argitaletxe: SALAMANDRA